Koniec z karuzelami VAT?

ue_o_vatpixabay

Na karuzelach VAT państwa UE tracą szacunkowo 50 mld euro rocznie. Krajowe i ponadpaństwowe służby podatkowe i organy ścigania zacieśniają współpracę, niektóre kraje zaostrzają przepisy, a teraz Komisja Europejska zaproponowała nowe ambitne regulacje, które mają ograniczyć te straty aż o 80 proc.

Tzw. karuzela podatkowa pozwala nieuczciwym firmom na niepłacenie podatków i wyłudzanie zwrotu VAT. Przyczyny popularności tego procederu są oczywiste i od dawna zdiagnozowane – wysokość tej daniny kusi amatorów łatwego pieniądza, a organizatorzy łańcucha ze znikającymi podatnikami nie muszą koła wynajdować.
Założenie firmy „słupa” to żaden problem, a i swoje ślady wyjątkowo łatwo zatrzeć. Przestępcy korzystają np. z kradzionych tożsamości albo płacą niewielkie kwoty bezdomnym czy zupełnie nieświadomym, w co się pakują, staruszkom za podpisy na dokumentach zakładowych firmy, która po wykonaniu swojego zadania zostanie zamknięta.

     Rozpracowanie siatki przestępców podatkowych nie jest łatwe, ale jak już się uda, pozwala na dokładne określenie strat budżetu w konkretnym przypadku. Tylko jak tu ściągnąć należności od niewypłacalnych pionków tej gry?

     Wzrost efektywności służb w wykrywaniu oszustw podatkowych pokazuje coraz większe sumy strat, a to z kolei powoduje podnoszenie szacunkowych wartości „luki podatkowej”. Tyle, że te orientacyjne kwoty mogą być dalekie od rzeczywistości, bo – jak twierdzi ekspert podatkowy prof. Witold Modzelewski – na VAT, CIT oraz akcyzie Polska mogła w ostatnich latach stracić nie 50 mld, ale nawet 0,5 bln zł!

     Coraz częściej karuzele podatkowe powodują kłopoty uczciwych przedsiębiorców w wielu branżach. Budżety państw trzeba przecież uzupełnić o brakujące daniny, wprowadza się więc przepisy, dzięki którym za nieuczciwych kontrahentów płacą uczciwe firmy, no bo przecież wzięły udział w przestępstwie – kupiły towar od „pasera”! I nie im, tylko one muszą udowodnić, że nie zrobiły tego świadomie.

     Przestępstwom na podatku VAT i akcyzie sprzyja różne traktowanie transakcji krajowych i transgenicznych. Towary sprzedawane między przedsiębiorstwami w tym samym kraju obłożone są VAT-em, ale handel transgraniczny już nie. Danina pobierana jest w kraju nabywcy, więc przestępcy kupują wolne od VAT towary zagranicą i sprzedają je u siebie, oczywiście wraz z podatkiem od handlu i usług, nie odprowadzając jednak żadnych należności Skarbu Państwa. Po takiej operacji najczęściej likwidują działalność.

     Na podatku VAT można też znakomicie „zarobić”, pozorując transakcje. 23 proc. od kwoty transakcji… A pustymi fakturami można się przecież wymienić nawet w ciągu kilku sekund. Wyłudzenie zwrotu podatku VAT nie jest więc wymagające.

     Od początku tego roku Polska zaostrzyła przepisy, wprowadzając bardzo rygorystyczne rozwiązania, które – jak tłumaczył ustawodawca – mają pomóc w zwalczaniu przestępczości podatkowej. Jednak te nowe regulacje skierowane są na objawy, nie przyczyny i dlatego trudno nie zgodzić się z przedsiębiorcami, którzy twierdzą, że to nie narzędzie do walki z przestępcami, lecz środek do egzekwowania należności skarbowych od kogokolwiek, „byle kasa się zgadzała”.

     Teraz Komisja Europejska podjęła kolejne kroki, by ukrócić proceder i przedstawiła propozycję nowych przepisów, które wejdą w życie w 2022 r. Zdaniem KE obecny system VAT jest przestarzały, niedostosowany do realiów i dlatego nie pozwala skutecznie walczyć z transgranicznymi oszustwami na podatku od handlu i usług. Nowe rozwiązania zakładają, że transakcje nadal będą podlegały opodatkowaniu według stawek państwa nabywcy, jednak sam podatek pobierany będzie przez kraj (administrację skarbową), z którego towar jest wysyłany, i następnie przekazywany do kraju nabywcy.

     Czy ambitne założenia zmniejszenia o 80 proc. strat budżetów w UE na transgranicznych oszustwach podatkowych są realne? Będziemy pytać ekspertów, a zebrane opinie przedstawimy w styczniowym numerze naszego magazynu.

KSZTAŁCENIE USTAWICZNE

 

bannerek_na_prawa_biblioteka

WYDANIA PAPIEROWE

okladki_portal